Tiêu âm và cách âm là hai thuật ngữ quen thuộc trong lĩnh vực xây dựng và thiết kế nội thất. Tuy nhiên, phần lớn khách hàng không thể phân biệt rõ ràng và không biết cách áp dụng hiệu quả. Trong bài viết này, MyChair sẽ giúp bạn tìm hiểu tiêu âm và cách âm, đồng thời hướng dẫn bạn cách phân biệt tiêu âm và cách âm cực đơn giản. Cùng khám phá nhé!
Tiêu âm là gì?
Tiêu âm (hay còn gọi là hấp thụ âm thanh) là quá trình chuyển đổi tiếng ồn trong phòng nghe thành rõ ràng, loại bỏ tiếng vang dội lại và cải thiện chất lượng âm thanh.
Nguyên lý hoạt động của tiêu âm
Nguyên lý hoạt động của tiêu âm liên quan đến khả năng của các vật liệu tiêu âm hấp thụ âm thanh và làm giảm tiếng vang trong không gian. Khi âm thanh chạm vào bề mặt của vật liệu tiêu âm, nó sẽ được hấp thụ và không phản xạ lại, dẫn đến việc giảm tiếng vang và làm cho âm thanh trở nên rõ ràng hơn và cải thiện chất lượng âm thanh. Cơ chế tiêu âm dựa trên các quá trình sau:
- Hấp thụ âm
Vật liệu tiêu âm thường có khả năng hấp thụ âm thanh. Khi âm thanh va chạm với bề mặt của vật liệu này, âm thanh hấp thụ sẽ trở nên bé hơn.
- Phân tán âm
Cấu trúc phức tạp của vật liệu tiêu âm cũng tạo ra sự phân tán âm, làm cho sóng âm bị rải rác và mất hướng. Điều này làm giảm khả năng phản xạ âm trực tiếp và làm cho âm thanh được phân tán trong không gian.
- Loại bỏ tiếng ồn không mong muốn
Vật liệu tiêu âm có thể giúp loại bỏ tiếng ồn không mong muốn bằng cách hấp thụ năng lượng âm thanh. Điều này đặc biệt hữu ích trong các không gian như phòng thu âm, nơi tiếng ồn từ bên ngoài có thể ảnh hưởng đến chất lượng thu âm.
- Cải thiện chất lượng âm thanh
Trong một số trường hợp, tiêu âm có thể cải thiện chất lượng âm thanh bằng cách làm cho âm thanh trở nên mềm mại và dễ nghe hơn. Điều này có thể hữu ích trong các không gian nghệ thuật hoặc giải trí.
Các vật liệu tiêu âm thông dụng
Dưới đây là một số vật liệu tiêu âm thông thường được sử dụng trong ứng dụng âm thanh và kiến trúc:
- Bông khoáng
Bông khoáng là một loại vật liệu tiêu âm phổ biến. Nó được làm từ các sợi khoáng tự nhiên như đá vôi hoặc thuỷ tinh được chế tạo thành các tấm hoặc tấm cuộn. Bông khoáng có khả năng hấp thụ âm thanh qua cơ chế hấp thụ âm và phân tán âm, làm giảm độ phản xạ âm và cải thiện chất lượng âm thanh trong không gian.
- Vải tiêu âm
Vải tiêu âm được sử dụng để giảm tiếng vang và độ phản xạ âm trong không gian. Chúng thường được sử dụng trong hệ thống âm thanh, studio thu âm, rạp chiếu phim và phòng hội nghị. Các loại vải tiêu âm thường có cấu trúc đặc biệt để hấp thụ và phân tán âm thanh.
- Xốp nhựa
Xốp nhựa như xốp polystyrene hoặc xốp polyurethane cũng là một vật liệu tiêu âm phổ biến. Chúng có cấu trúc rỗng và chứa nhiều khoảng không, tạo điều kiện cho sự phân tán và hấp thụ âm thanh. Xốp nhựa thường được sử dụng trong các ứng dụng xây dựng như cách nhiệt và tiêu âm trong tường, trần và sàn.
Các vật liệu tiêu âm có thể được sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp với nhau để đạt được hiệu quả tiêu âm tốt hơn trong các ứng dụng cụ thể. Việc lựa chọn vật liệu phù hợp sẽ phụ thuộc vào yêu cầu kỹ thuật và môi trường âm thanh cụ thể của mỗi dự án.
Cách âm là gì?
Cách âm (hay còn gọi là chặn âm thanh), theo Wikipedia, cách âm là dùng bất kỳ phương tiện nào để cản trở sự truyền âm thanh giữa hai không gian.
(Trích nguồn: https://en.wikipedia.org/wiki/Soundproofing)
Nguyên lý hoạt động của cách âm
Nguyên lý hoạt động của cách âm là hạn chế hoặc ngăn chặn âm thanh truyền từ một không gian này sang một không gian khác. Mục tiêu của cách âm là giảm độ ồn và tạo ra một môi trường yên tĩnh hơn cho không gian bên trong. Dưới đây là quá trình cách âm hoạt động.
- Ngăn chặn tiếng ồn xâm nhập
Một trong những mục tiêu chính của cách âm là ngăn chặn tiếng ồn từ bên ngoài xâm nhập vào không gian bên trong. Điều này thường đạt được bằng cách sử dụng vật liệu và cấu trúc có khả năng tách tiếng ồn. Ví dụ, cửa kín, cửa kép, cửa sổ cách âm và tường cách âm là những ví dụ về vật liệu và cấu trúc cách âm.
- Ngăn tiếng ồn thoát ra ngoài
Cách âm cũng ngăn chặn tiếng ồn từ không gian bên trong thoát ra bên ngoài. Điều này đặc biệt quan trọng trong các ứng dụng như phòng thu âm, phòng chiếu phim hoặc bất kỳ môi trường đòi hỏi sự yên tĩnh. Các vật liệu cách âm và cấu trúc đặc biệt được sử dụng để giữ cho tiếng ồn không thoát ra.
- Tránh tiếng ồn xâm nhập qua khe hở
Khe hở và điểm yếu trong cấu trúc cách âm có thể là nguồn gốc của tiếng ồn xâm nhập. Ví dụ, cửa sổ kín không hiệu quả hoặc các khe hở trong tường cách âm có thể cho phép tiếng ồn xâm nhập. Cách âm đòi hỏi sự chặt chẽ và kín đáo trong cấu trúc để đảm bảo không có khe hở để tiếng ồn xâm nhập.
- Cân bằng giữa tiếng ồn và cách âm
Trong một số trường hợp, cách âm không chỉ đơn giản là ngăn tiếng ồn hoàn toàn mà còn cân bằng giữa tiếng ồn từ bên ngoài và tiếng ồn từ bên trong để tạo ra một không gian yên tĩnh và thoải mái.
Các vật liệu cách âm thông dụng
- Cao su non
Cao su non là một vật liệu có khả năng cách âm tốt. Nó có khả năng hấp thụ và phân tán âm thanh, giúp giảm độ phản xạ âm và làm giảm tiếng ồn. Cao su non thường được sử dụng trong các ứng dụng cách âm như cách âm tường, trần, sàn và ống dẫn. Nó cũng có khả năng cách nhiệt, giúp giữ nhiệt độ ổn định trong không gian.
- Tấm cách âm bằng gỗ
Gỗ cũng có khả năng cách âm tự nhiên trong một mức độ nhất định. Vì vậy, tấm cách âm bằng gỗ, như tấm ván MDF (Medium Density Fiberboard) hoặc tấm ván ép, có thể được sử dụng để giảm tiếng ồn trong không gian nội thất.
- Thạch cao
Thạch cao, một vật liệu xây dựng phổ biến, có khả năng cách âm. Thạch cao có khả năng hấp thụ âm thanh và giảm độ phản xạ âm, từ đó giúp giảm tiếng ồn trong không gian. Vật liệu này thường được sử dụng trong các ứng dụng như trần nhà, tường chắn âm và hệ thống trần thạch cao.
Cách phân biệt tiêu âm và cách âm
| Tiêu chí | Tiêu âm | Cách âm |
| Định nghĩa | Là quá trình làm giảm và hấp thụ âm thanh trong không gian bằng cách giảm tiếng vang và làm cho âm thanh trở nên mềm mại hơn | Là quá trình ngăn chặn tiếng ồn xâm nhập hoặc thoát ra không gian để tạo ra không gian yên tĩnh và bảo vệ âm thanh bên trong |
| Mục tiêu chính | Loại bỏ tiếng vang và làm cho âm thanh trở nên mềm mại, dễ nghe | Ngăn chặn tiếng ồn từ bên ngoài xâm nhập vào hoặc tiếng ồn từ bên trong thoát ra. |
| Vật liệu phổ biến | bông khoáng, vải tiêu âm, xốp nhựa,… | cao su non, thạch cao, … |
| Nguyên tắc hoạt động | Hấp thụ âm thanh và giảm tiếng vang bằng cách biến đổi một phần năng lượng âm thanh thành nhiệt độ. | Ngăn chặn tiếng ồn xâm nhập hoặc thoát ra bằng cách sử dụng vật liệu cách âm |
| Ứng dụng | Phòng thu âm, nhà hàng, phòng chiếu phim | Phòng thu âm, căn hộ, văn phòng, không gian đòi hỏi cách âm tốt |
Các câu hỏi thường gặp về tiêu âm và cách âm
Tiêu âm và cách âm có khác nhau không?
Trả lời:
Tiêu âm và cách âm là khác nhau. Tiêu âm là quá trình chuyển đổi tiếng ồn trong phòng nghe thành rõ ràng, còn cách âm là ngăn chặn quá trình truyền âm giữa hai không gian.
Tại sao chúng ta cần tiêu âm và cách âm trong không gian sống và làm việc?
Trả lời:
Tiêu âm và cách âm là cần thiết để tạo ra môi trường yên tĩnh, tránh tiếng vang và bảo vệ sự riêng tư trong không gian sống và làm việc.
Khi nào nên sử dụng tiêu âm?
Trả lời:
Tiêu âm thường được sử dụng khi bạn muốn làm giảm tiếng vang trong không gian, chẳng hạn trong phòng thu âm, nhà hàng hoặc không gian nghệ thuật.
Khi nào nên sử dụng cách âm?
Trả lời:
Cách âm thường được sử dụng khi bạn muốn ngăn tiếng ồn từ bên ngoài xâm nhập vào hoặc tiếng ồn từ bên trong thoát ra, chẳng hạn trong căn hộ, văn phòng, phòng thu âm hoặc phòng cháy chữa cháy.
Có những tiêu chuẩn và quy định nào liên quan đến tiêu âm và cách âm?
Trả lời:
Có các tiêu chuẩn và quy định liên quan đến tiêu âm và cách âm như tiêu chuẩn ISO 11654 và các quy định của cơ quan quản lý xây dựng.
Làm thế nào để kiểm tra hiệu quả tiêu âm và cách âm trong không gian?
Trả lời:
Hiệu quả tiêu âm và cách âm trong không gian có thể được kiểm tra bằng các phương pháp đo âm thanh và đánh giá tiếng ồn. Dưới đây là một hướng dẫn cơ bản để kiểm tra hiệu quả tiêu âm và cách âm.
Kiểm tra tiêu âm
- Sử dụng thử nghiệm âm thanh: Sử dụng âm thanh có tần số khác nhau (âm thanh cao và thấp) để phát ra trong không gian. Nghe xem có hiện tượng phản xạ âm thanh quá lớn, tiếng vọng hoặc tiếng ồn không mong muốn không.
- Quan sát chất liệu và thiết kế: Xem xét vật liệu và thiết kế bên trong không gian, đảm bảo rằng mọi vật liệu bề mặt nội thất được sử dụng để giảm tiếng vọng và phản xạ âm thanh.
- Thử nghiệm nói chuyện: Nếu có thể, thử nghiệm bằng cách nói chuyện bình thường trong không gian. Kiểm tra xem tiếng nói có bị vọng lại hay không. Nếu bạn cảm thấy rằng tiếng nói của bạn không rõ ràng hoặc bị nhiễu, có thể cần cải thiện tiêu âm.
Kiểm tra cách âm
- Thử nghiệm tiếng ồn bên ngoài: Phát ra tiếng ồn ở mức độ khá lớn bên ngoài không gian và nghe xem tiếng ồn có xâm nhập vào không gian bên trong không.
- Kiểm tra cửa và cửa sổ: Cửa và các khe nhỏ thường là điểm yếu trong việc cách âm. Kiểm tra cẩn thận xem tiếng ồn có thể xâm nhập qua các khe hở, khe cửa hay thông qua hệ thống thông gió. Điều này có thể đòi hỏi cải thiện cách âm ở những điểm này.
- Thử nghiệm đồng thời: Thử nghiệm tiếng ồn từ ngoài và tiếng âm thanh bên trong để đảm bảo cách âm hiệu quả.
Nếu bạn không chắc chắn về cách kiểm tra hoặc cải thiện tiêu âm và cách âm nên tìm đến các chuyên gia kiến trúc hoặc kỹ sư tiêu âm và cách âm. Họ có thể cung cấp sự hỗ trợ chuyên nghiệp và đề xuất giải pháp phù hợp.
Trên đây, Nội thất văn phòng cao cấp MyChair đã chia sẻ tới bạn những thông tin cơ bản về tiêu âm, cách âm, đồng thời hướng dẫn phân biệt tiêu âm và cách âm nhanh chóng. Nếu bạn còn bất cứ thắc mắc gì, hãy bình luận ở phía dưới bài viết để được hỗ trợ nhanh nhất. Đừng quên cập nhật website của chúng tôi thường xuyên để cập nhật những tin tức bổ ích nhất!
